W ujęciu psychologicznym osobowość to pewien teoretyczny konstrukt pojęciowy, dzięki któremu jesteśmy w stanie opisać danego człowieka. To w jaki sposób się zachowujemy, nasze postawy wobec innych, zainteresowania oraz indywidualny, specyficzny jedynie dla nas sposób reagowania na dane sytuacje określa nasza osobowość, to kim jesteśmy. Specjalista dokonując diagnozy klinicznej  próbuje nie tylko opisać, ale i wyjaśnić pewien osobliwy wzór uczuć, myśli i zachowań, który tworzy naszą indywidualność. Właściwa diagnoza służy m.in. także temu, by móc przewidzieć niektóre zachowania, które na przykład mogą okazać się być zagrażające dla danej osoby lub jej otoczenia, albo wywoływać trudności w jej życiu.

Zaburzenia osobowości powstały w wyniku nieprawidłowego rozwoju niektórych cech osobowości. W zależności od tego w jaki sposób i które cechy uległy zaburzeniu, możemy mówić o ich dezadaptacyjnym wpływie na funkcjonowanie człowieka. Warto zaznaczyć, że u osób poniżej 21 roku życia nie diagnozuje się osobowości, ponieważ jej rozwój nadal trwa i pojawiające się cechy w toku nabywania doświadczeń mogą ulec zmianie. U młodych osób rozpoznaje się osobowość kształtującą się nieprawidłowo, np. w kierunku osobowości chwiejnej emocjonalnie, inaczej nazywanej z pogranicza czy borderline. Aby móc w pełni rozpoznać to zaburzenie, należy dostrzec przynajmniej 5 z przedstawionych poniżej 9 kryteriów diagnostycznych:

– niestabilność emocjonalna, która prowadzi do częstych zmian nastroju (drażliwość emocjonalna czy lęk może utrzymywać się do kilku godzin, rzadko zdarza się by trwał dłużej niż kilka dni);

– wybuchy złości oraz trudności w kontrolowaniu gwałtownych zachowań, skłonność do wdawania się w konflikty z innymi,

– długotrwałe uczucie pustki wewnętrznej,

– powtarzające się zachowania suicydalne, groźby czy samouszkodzenia,

– występujące zachowania impulsywne przynajmniej w dwóch obszarach, które mogą stanowić zagrożenie (nadużywanie substancji psychoaktywnych, ryzykowne zachowania seksualne, niebezpieczna jazda samochodem, nadmierne wydawanie pieniędzy, objadanie się),

– angażowanie się w intensywne i niestabilne związki z innymi,

–  usilne próby uniknięcia realnego lub wyimaginowanego porzucenia przez innych,

– zaburzenie obrazu własnej osoby, swoich celów, preferencji seksualnych,

– przemijające, związane ze stresem zaburzenia pseudopsychotyczne lub dysocjacyjne

                W osobowości chwiejnej emocjonalnie możemy wyróżnić dwa główne typy: impulsywny i z pogranicza (borderline). Typ impulsywny odnosi się do osoby, która w łatwy sposób popada w konflikty z innymi, cechuje się wyraźną tendencją do zachowań impulsywnych bez rozwagi na temat ich konsekwencji. To osoby, które łatwo wybuchają gniewem, mogą również stosować przemoc wobec innych. Typ borderline, czyli z pogranicza cechuje osoby, które mają dużą trudność w kontroli swoich popędów, towarzyszy im zaburzenie obrazu siebie, swoich preferencji, angażowania się w niestabilne i szybko przemijające związki. To osoby, które silnie obawiają się doświadczenia porzucenia, a ich reakcje mogą być intensywne na tyle, że bywają odbierane przez otoczenie jako manipulacja. Osoby te doświadczają tak dużego i silnego napięcia emocjonalnego, że zdarza im się redukować je przez dokonywanie samouszkodzeń.

To, czy zaburzenie osobowości chwiejnej emocjonalne rozwinie się prawdopodobnie zależy od licznych czynników biologicznych, psychologicznych i społecznych. Oznacza to, że nie do końca mamy wpływ na to, w jaki sposób nasze doświadczenia przyczynią się do rozwoju objawów, które opisałam powyżej.  Warto wiedzieć, że to z kolei różnicuje ścieżkę leczenia, czyli możliwe do zastosowania interwencje mające na celu podniesienie poziomu jakości życia osób cierpiących z tego powodu.

Od zeszłego roku Polskie Towarzystwo Terapii Dialektyczno-Behawioralnej (DBT) organizując specjalistyczne treningi dąży do stworzenia rozbudowanej sieci wsparcia dla pacjentów z osobowością chwiejną emocjonalnie. Jednym z głównych celów jest zwiększenie świadomości i wiedzy profesjonalistów, rodzin i osób bliskich cierpiących na borderline. Program „Family Connections”  obejmuje: edukację i wiedzę na temat zaburzenia oraz teorii i praktyki jego leczenia, trening umiejętności m. in. rodzinnych umożliwiających lepsze radzenie sobie w trudnych sytuacjach oraz poprawę jakości życia, a także wsparcie dla rodziców, małżonków, dzieci i rodzeństwa osoby z borderline.  „Family Connection”  to cykl 12-tygodniowch spotkań grupy treningu umiejętności DBT dla rodzin i bliskich osób z zaburzeniem osobowości z pogranicza (lub osób chwiejnych emocjonalnie).

                Podczas specjalistycznej pracy z osobą chwiejną emocjonalnie ważne jest wspieranie jej w rozumieniu swojego zaburzenia, od źródła poprzez przebieg i konsekwencje z nim związane. Jednocześnie niezwykle istotne jest by najbliższe otoczenie tej osoby posiadało podobną wiedzę oraz umiejętności radzenia sobie w tej sytuacji oraz udzielania wsparcia.

.

W II połowie 2019 roku Dział Profilaktyki Ośrodka Profilaktyki i Terapii Uzależnień planuje otworzyć grupę dla bliskich osób, które potrzebują wsparcia profesjonalistów i chcą dowiedzieć się, jak móc wspierać osoby chwiejne emocjonalnie. Do grupy zapraszamy rodziców, opiekunów, partnerów, rodzeństwo i innych.  Zachęcamy do śledzenia ogłoszeń na profilu na Facebooku, wpisując: Dział Profilaktyki OPiTU oraz na stronie internetowej www.opitu.pl w zakładce „Aktualności”.

Polskie Towarzystwo Terapii Dialektyczno-Behawioralnej (PTDBT, ptdbt.pl ) we współpracy z National Education Alliance for Borderline Personality Disorder, (NEABPD https://www.borderlinepersonalitydisorder.com/ ) wprowadza program Family Connections™ do Polski. Program ma funkcjonować zgodnie z jego podstawowymi założeniami przyjętymi w NEABPD, ma być bezpłatny dla uczestników i prowadzony przez osoby, które spełniają warunki – przeszły specjalistyczne szkolenie. Program opiera się na wolontaryjnej pracy osób zaangażowanych w jego rozwijanie, zarówno trenerów jak i koordynatorów projektu FC™   w Polsce.

• Więcej szczegółowych informacji o programie FC™ na stronie ptdbt.pl/dlarodzin  oraz dodatkowe materiały edukacyjne można znaleźć można na stronie ptdbt.pl/materialydlarodzin/

• Zapraszamy rodziny i bliskich osób z BPD i dysregulacją emocji na treningi dla rodzin. Jeśli czujesz, że nie radzisz sobie z przytłoczeniem i chcesz poprawić swoje relacje w rodzinie, to zapisz się na listę osób zainteresowanych treningiem. Powiadomimy Cię o terminie treningu w Twojej okolicy: ptdbt.pl/zapisy

• Zapraszamy też profesjonalistów, którzy nie mogą wziąć udziału w tym szkoleniu do wpisywania się na listę zainteresowanych. Napiszemy do Państwa jak będziemy uruchamiać koleją grupę szkoleniową.: ptdbt.pl/zapisy

• Zapraszamy też do obejrzenia prezentacji, w której Pani Rosanna Ruppert, mama córki z BPD, osoba, która przeszła trening FC™, obecnie również lider grup dla rodzin, dzieli się swoim doświadczeniem i omawia szczegóły treningu dla rodzin https://youtu.be/UsuqngGHJDk

• Tutaj przeczytać można obszerny artykuł dotyczący zaburzenia osobowości z pogranicza (borderline) dysregulacji emocji i programu Family Connections https://ptdbt.pl/wsparcie-dla-rodzin-i-bliskich-osob-z-zaburzeniem-osobowosci-z-pogranicza-borderline-bpd-o-bezplatnym-programie-family-connections-w-polsce/

Mamy nadzieję, że dzięki naszym działaniom, zaangażowaniu pierwszej grupy liderów i wszystkich osób, które służą nam pomocą,  powstanie sieć wsparcia dla rodzin. Ta rozbudowana sieć wsparcia wpłynie na poprawę funkcjonowania i zmniejszenie cierpienia osób z BPD.

Bardzo serdecznie Państwa zapraszamy!