Dla pacjenta: wskazówki gdzie szukać pomocy

Skoro zdecydowałaś się/zdecydowałeś się odwiedzić tę stronę to prawdopodobnie jest to sposodowane cierpieniem jakiego doswiadczasz w codziennym życiu. Twoja wrażliwość emocjonalna może sprawiać, że codzienność wydaje się nie do udźwignięcia, a może z powodu tej wrażliwości angażujesz się w zachowania, które są dla Ciebie szkodliwe. Twoje relacje nie dają Ci satysfakcji lub są dla Ciebie źródłem cierpienia. Wiele z tych problemów może się wiązać z trudnościami, które psychologowie i psychoterapeuci określają zaburzeniem osobowości z pogranicza lub problemami z regulacją emocji.

Zaburzenie osobowości z pogranicza (BPD, Borderline)

Zaburzenie osobowości z pogranicza, borderline, BPD, Borderline Personality Disorder, to słowa określające trudności w funkcjonowaniu jakich doświadczają niektórzy z nas. Osoby cierpiące na to zaburzenie zmagają się z trudnościami w każdym z obszarów codziennego funkcjonowania. Te osoby zmagają się z dysregulacją emocji, trudnościami w relacjach czy angażują się w impulsywne zachowania, dokonują samookaleczeń lub podejmują wielokrotne próby samobójcze:

– Dysregulacja emocji – osoba z BPD ma tendencję do przeżywania bardzo silnych i bolesnych emocji: głębokiego smutku, silnej złości, przytłaczającego wstydu czy obezwładniającego lęku. Emocje które dla innych ludzi są po prostu sygnałem do działania, dla niej są przytłaczające. Jej emocje mogą pojawiać się znienacka jakby bez przyczyny, trwają długo, zdają się nie do udźwignięcia. Taka wrażliwość emocjonalna ma silną podstawę biologiczną – osoba taka się po prostu rodzi, jest bardziej wrażliwa niż większość z nas.

–  Trudności w relacjach – przez to, że reakcje emocjonalne osoby cierpiącej na BPD są tak silne, trudno jest jej funkcjonować w relacjach – tych bliskich oraz tych dalszych. Ogromny lęk przed porzuceniem czy silna złość sprawiają, że czasem osoba reaguje słowami lub czynami, których otoczenie nie jest w stanie zaakceptować. Reakcje te z perspektywy otoczenia wydają się nieadekwatne lub są postrzegane jako nieracjonalne; tymczasem z perspektywy osoby przeżywającej silne emocje są jedyną dostępną i sensowną reakcją.

– Impulsywne zachowania – ból i cierpienie osoby z BPD są tak silne, że próbuje ona radzić sobie z nimi najłatwiej dostępnymi sposobami, które szybko przynoszą ulgę.  Z tego powodu sięga po substancje psychoaktywne, żeby ukoić swój ból. Dokonuje samookaleczeń, żeby uniknąć cierpienia psychicznego. Podejmuje próby samobójcze, bo cierpienie wydaje się nie do zniesienia a samobójstwo wydaje się jedyną drogą ucieczki. Angażuje się w przypadkowe czy niebezpieczne relacje seksualne, aby poradzić sobie z pustką i osamotnieniem.

Oczywiście obecność i nasilenie poszczególnych cech będzie się różnić u różnych osób, obraz i przebieg zaburzenia osobowości z pogranicza (BPD) może być różny, powyżej opisane objawy są pewnymi wskazówkami, natomiast żeby mieć pewność co do diagnozy warto się zwrócić do specjalisty.

Skuteczne terapie

Jeśli chodzi o skuteczne terapie zaburzenia osobowości z pogranicza, to niestety w Polsce nie mamy instytucji, która wypracowałaby standardy dotyczące rekomendowanych terapii w tym zaburzeniu. Opierać możemy się jednak na zagranicznych wskazówkach i praktykach, które obowiązują na zachodzie Europy i w Stanach Zjednoczonych.

Jednym z nurtów terapeutycznych o wysokiej udowodnionej skuteczności jest Terapia Dialektyczno-Behawioralna (lista badań w języku angielskim potwierdzających jej skuteczność https://behavioraltech.org/research/evidence/ 

Niemniej ten nurt terapeutyczny nie jest jeszcze w Polsce wystarczająco rozpowszechniony. Nasze stowarzyszenie podejmuje działania mające na celu popularyzację tej metody, między innymi wspieramy terapeutów w samodoskonaleniu się oraz w odbywaniu profesjonalnych szkoleń z DBT. 

Innymi metodami terapeutycznymi, które mogą się okazać pomocne są

  • terapia schematów (jeden z nurtów w ramach szerszego podejścia terapeutycznego – terapii poznawczo-behawioralnej)
  • terapia poznawczo-bahawioralna
  • terapia oparta na mentalizacji

Terapia dielaktyczno-behawioralna (DBT)

Terapia Dialektyczno-Behawioralna to spójny i jasny protokół postępowania z osobami, szukającymi pomocy psychologicznej, które mają wiele problemów jednocześnie. DBT pozwala ułożyć program leczenia oparty na technikach i metodach o skuteczności potwierdzonej w badaniach naukowych.

DBT to również wiara w to, że pacjent stara się najbardziej, jak potrafi i bezustanne szukanie rozwiązań, które pomogłyby rozwiązać jego problemy. Dialektyka oznacza łączenie przeciwieństw, między innymi podstawowego przeciwieństwa, łączenia nacisku na akceptację pacjenta, takim jakim jest i jednocześnie naciskiem na zmianę jego życia, które w obecnej formie jest pełne cierpienia. DBT to zbudowanie życia wartego przeżycia.

więcej o terapii DBT

Jak szukać terapeuty

Bardzo byśmy chcieli przekazać Ci konkretne wskazówki, gdzie i jak szukać kompetentnych terapeutów. Niestety rzewczywistość jest nieco bardziej skomplikowana.

Niestety w Polsce zawód psychoterapeuty nie ma regulacji prawnych tj.: nie ma rozporządzeń, które umożliwiałyby weryfikowanie i przyznawanie prawa do wykonywania zawodu w oparciu o jasno określone kryteria. Ubolewamy nad tym, że sytuacja tak wygląda. Jedyne , co możemy zrobić, to wskazać pewne kryteria jakimi można kierować się przy wyborze psychoterapeuty, w oparciu o dobre praktyki jakie obserwujemy w Polsce. Mamy nadzieję, że będą one dla Ciebie pomocne. Liczymy też na to, że z czasem będziemy w stanie stworzyć listę terapeutów DBT, u których warto szukać pomocy. Mamy nadzieję, że nasze wysiłki związane z popularyzacją DBT przyniosą tak potrzebne rezultaty – istotne zwiększenie liczby terapeutów DBT w Polsce. W chwili obecnej Polsce nie ma standardów szkoleń czy certyfikacji w terapii DBT, a terapeuci szkolą się w ośrodkach zagranicznych lub uczestniczą w szkoleniach i konferencjach organizowanych w Polsce.

Wskazówki odnośnie wyboru terapeuty indywidualnego:

Sprawdzając uprawnienia psychoterapeuty zalecamy zwracać uwagę na to jakie kwalifikacje posiada terapeuta. Proszę zwrócić uwagę na to czy terapeuta:

1) posiada dyplom psychologa/lub lekarza  (niezbędny)

2) posiada zaświadczenie o ukończeniu  2 lat szkoły psychoterapeutycznej  lub certyfikat  psychoterapeuty *

3) ukończył kursy w zakresie DBT m.in.:

  • wstęp do DBT(np.: Introduction to DBT) ,
  • trening umiejętności (np.: Skills training)
  • podstawowy trening DBT(np.: DBT Foundational Training)
  • intensywny trening DBT (np.: DBT Intensive training).

Im wyższy stopień szkolenia tym większa znajomość DBT przez terpeutę.

4) poddaje swoją pracę superwizji u wykwalifikowanego superwizora lub  w koleżeńskiej grupie superwizyjnej, w najlepszym wypadku w zespole konsultacyjnym DBT

*jeśli terapeuta ukończył tylko wstęp do DBT lub trening umiejętności, warto, żeby spełniał jednocześnie punkt 2;  jeśli terapeuta ukończył Intensive / Comprehensive Training i stale pracuje w zespole konsultacyjnym, a Państwo nie macie dostępu do innego specjalisty DBT, to można rozważyć współpracę z tym terapeutą, warto zweryfikować jednak jego kompetencje np.: inne ukończone szkolenia.

My rekomendujemy terapeutom, którzy kształcą się w DBT przede wszystkim stałego uczestniczenia w cotygodniowych spotkaniach zespołu konsultacyjnego,  uzupełnianie szkolenia DBT o inne kursy, a w najlepszym razie o kontynuowanie szkolenia w 4 letnich szkołach psychoterapii. Mamy nadzieję w przyszłości wypracować własną ścieżkę szkolenia terapeutów DBT i systemu rekomendacji. Jednak jesteśmy dopiero na początku tej drogi.

Dodatkowe informacje:

W związku z tym, że intensywne szkolenia DBT nie są w Polsce jeszcze łatwo dostępne, wielu terapeutów nie spełni łącznie wszystkich czterech kryteriów. Jeśli w Państwa okolicy nie ma terapeutów DBT, to zachęcamy Państwa do poszukiwania pomocy u certyfikowanych terapeutów poznawczo-behawioralnych. W Polsce grupa terapeutów tego nurtu w ostatnich latach w sposób istotny zwiększa się. Wielu terapeutów w trakcie czteroletniego szkolenia w terapii poznawczo-behawioralnej  jest zapoznawanych z terapią DBT. Dodatkowo wielu z nich pogłębia wiedzę na dodatkowych szkoleniach i stosuje elementy DBT we własnej praktyce.

Listę licencjonowanych terapeutów poznawczo-behawioralnych znajdziecie Państwo na stronie: http://www.pttpb.pl/strefa-pacjenta/licencjonowani-terapeuci/ oraz na mapie terapeutów:  http://www.pttpb.pl/mapa-terapeutow/

Pomocne lektury i podcasty

To są książki, które  mogą być dla Ciebie pomocne, jeśli chcesz znaleźć rozwiązanie swoich problemów.

Znikodem i zagadka lęku

Znikodem i zagadka lęku

,

„Znikodem i zagadka lęku”  Artur Gębka Istnieje kilka emocji, z którymi nam bardzo niewygodnie, których przeżywania chcielibyśmy uniknąć. Na tej liście na pewno figuruje lęk. Artur Gębka w swoim opowiadaniu „Znikodem i zagadka lęku” opisuje na jakie sposoby unikamy,...

Materiały dostępne w języku polskim

Źródłem wartościowej wiedzy, aktualnych doniesień z badań,  ale również źródlem pomocnych materiałów do pracy własnej może być blog https://emocje.pro/

Zachęcamy do lektury!

Działania PTDBT dla rodzin i bliskich osób z BPD 

Family Connections

Wiemy, że terapia i oddziaływania terapeuty nie wystarczą, żeby przynieść ulgę w cierpieniu pacjentom BPD i osobom z dysregulacją emocji. Dlatego zaangażowaliśmy się w inicjatywę Family Connections aby wspierać bliskich oraz rodziny naszych pacjentów, przekazywac im wiedzę i uczyć umiejetności pomocnych w budowaniu relacji z osobami wrażliwymi emocjonalnie. Wszystkich terapeutów i inne osoby pracujące w obszarze ochrony zdrowia psychicznego zapraszamy do dołączenia się do tej idei. Będziemy też wdzięczni za przekazywanie informacji o Family Connections pacjentom, ich bliskim i wszystkim osobom, które pracują w obszarze zdrowia psychicznego.

Treningi umiejętności dla rodzin oraz szkolenia dla liderów grup treningowych w 2018 roku.
zgłoszenie zainteresowania treningiem dla rodzin
o programie Family Connections
aktualne treningi FC
Kiedy bliska osoba cierpi na zaburzenie osobowości z pogranicza (BPD), cierpi także rodzina i otoczenie. Dzieje się tak dlatego, że w BPD mogą występować intensywne i burzliwe relacje z rodziną, przyjaciółmi i bliskimi, może zdarzać się przechodzenie od ekstremalnej bliskości i miłości (idealizacja) do skrajnej niechęci lub złości (dewaluacji). Zmienne nastroje, zachowania wysokiego ryzyka, samobójstwo i intensywny gniew są często częścią życia osoby z BPD, a tym samym stają się częścią życia tych, którzy ją kochają.

Rodziny osób z BPD potrzebują wsparcia, treningu umiejętności, a czasem własnej terapii! 

Odpowiedzią na te potrzeby jest program Family Connections!